Xin Xin Ming – Het reflecteren van het licht

Het reflecteren van het licht is de zin die bij mij achterblijft. Het licht staat hier voor eenheid, verlichting, inzicht, nirwana. Maar je zou licht ook kunnen lezen als zijnde de werkelijkheid als geheel. Het willen kennen van de werkelijkheid, het natuurlijk interpreteren van de dingen om ons heen en de dingen die ons overkomen, heeft het kenmerk van najagen. Een paar regels voor deze vier regels schrijft Sengcan: met veel woorden en gedachten mis je wat vlak voor je staat.

Dat is hoe wij het licht najagen. Met veel woorden en gedachten proberen we het licht te kennen. Het najagen van het licht is dan ook een cognitief, actief en deductief proces. Waarom jagen wij het licht na? Licht heeft altijd een bron, en wij willen de bron kennen. Het licht leidt ons tot een bron, tot kennis, goed en kwaad, denken wij. We speculeren over wie we echt zijn, hoe anderen echt in elkaar zitten en wat de aard is van de wereld om ons heen. Ook in de zenweg die je gaat, kan deze drang zitten. Wij jagen verlichting na, en wat we dan najagen is ons beeld van wat verlichting is. Meestal houdt ons beeld de verwachting of hoop in dat er in verlichte staat een betere versie van mezelf en van de wereld zal opstaan. We plaatsen het licht en verlichting buiten onszelf. Ik moet er hard voor werken, of in ieder geval moet ik het verwerven. En op dezelfde manier zou je kunnen zeggen dat ons leven een najagen is. We moeten van alles verwerven.

En zo jagen wij allerlei doelen na die buiten onszelf liggen. Is dat erg? Onze behoeften en verlangens zijn groot. Er valt nogal het nodige na te jagen. En het is ook zeer nuttig eten te koken, de aanwezige kinderen tot volwassen mensen op te voeden, en om je ouder wordende ouders de beste verzorging te gunnen. Met andere woorden, behoeften zijn er om onderzocht en ook om al dan niet opgevolgd te worden. Het is van groot belang te handelen. Maar wat te doen? We weten het vaak niet, we voelen ons onthand ondanks of juist vanwege een overvloed aan informatie en standpunten.

Maar wat dan, hoe dan?

Met wortel wordt oorspong bedoeld. De bron van het licht is onkenbaar. Wat is de bron van de zon? Het licht is zo fel dat we er niet voorbij kunnen kijken. Wat is de oorsprong van al het bestaande, van alles wat zich nu afspeelt? Dat noemt Sengcan nu wortel, maar eerder eenheid, het Grote Mysterie, de Grote Perfectie of de Grote Weg. Er is alleen maar dit. En wat is dat dit? Wat is er als ik voorkeur en afkeer, en alle onderscheid, alle kleuring die ik aanbreng achterwege zou kunnen laten? Dan is er alleen maar dit. Zoals het is, ook, met een prachtig woord, zoheid genoemd. Als ik stop met najagen, ook in mijn hoofd, dan is daar de oorsprong. En, het aardige is: als ik najaag, is de oorsprong er gewoon ook. Hij of zij loopt niet weg.

En soms, plotseling, is het zover. Dan ervaar je plotseling de werkelijkheid zoals deze is. Dan ben je alleen maar dit geworden. Alle uitingsvormen van mij, lichaam, gedachten, gevoelens, drukken NU de werkelijkheid uit. En ook alle uitingsvormen van al het bestaande. In deze gemoedstoestand reflecteren we het licht. Tegelijkertijd zijn we het licht, en zijn de schaduwen verdwenen.

Martin Myoki Pol