Xin Xin Ming – Heb de vragen lief

Laatst zat ik in een lastig gesprek op een andere kamer dan gewoonlijk. Tijdens het gesprek keek ik naar de muur voor me, misschien om even na te denken wat te doen. En toen viel mijn oog op een tekst die aan de muur hing. Ik realiseerde me twee dingen. Zo werkt het dus met inzicht: alles in mij en in mijn omgeving is bedoeld om mij tot inzicht te brengen. En het liefhebben van de vragen en niet zoeken naar antwoorden is een oproep waaruit de xin xin ming spreekt. Het najagen van het licht doet mij verdwalen, het reflecteren van het licht is helderheid.

Er bestaan talloze onopgeloste zaken in onze harten. Ze wonen er (prachtig beeld). Zoals we vaker gezien hebben, besteden we behoorlijk wat denkkracht om oplossingen te formuleren voor onze onopgeloste kwesties. Met onze denkkracht proberen we de onopgeloste kwesties naar buiten te duwen. Zodat we er geen last meer van hebben. We streven naar een bestaan waarin de last niet meer bestaat. Opgeruimd staat netjes. Dat er steeds nieuwe rommel binnen dwarrelt vatten we dan ook persoonlijk op. Nieuwe zorgen of oude zorgen zouden toch verdwijnen, en zeker niet meer terugkeren. Nou dan! Waarom ik?

Zorgen zijn vooral een probleem als je ervan af wilt. Dat benadrukte de xin xin ming weer eens. Wat gebeurt er als je niet meer van je zorgen af zou willen. Als de zorgen gewoon zouden mogen bestaan? Wat als de vragen zouden mogen bestaan? Rilke wijst ons via dit gedicht op de mogelijkheid zorgen en vragen lief te hebben. Dus niet alleen tolereren, maar koesteren.

Dat is een opgave! Sengcan wees ons er ook op. Reflecteer het licht, het licht niet najagen, steeds indelen in positief en negatief zijn een ziekte van de geest, terugkeren naar de complete beweging via de stilte. En wat is de complete beweging? Alles wat gaande is had niet anders kunnen zijn dan nu het geval is. Leef met wat er gaande is. Doe geen pogingen om weg te werken wat je niet aanstaat, of om naar je toe te halen als het je wel bevalt.

Antwoorden op onze vragen, oplossingen voor onze kwesties zijn, zo vat ik Rilke’s woorden op, voor ons ontoegankelijk. Wij kunnen er vaak niet bij, anders hadden we de oplossingen zelf wel gevonden en toegepast. Wees niet te gericht op het vinden van antwoorden, want dit najagen doet je verdwalen. Beter koester je je vragen en leef je voort. De antwoorden bestaan al in je. Je hebt er nog geen toegang toe. Inzicht daagt vaak plotseling, ondanks mijn eigen inzet. Het is niet mijn kracht, maar andere kracht (Shinran).

Rilke verwoordt dit prachtig. We zouden vermoedelijk niet uit de voeten kunnen met de antwoorden, we zouden er niet mee kunnen leven. Daarom, richt je niet op de antwoorden, maar slechts op de vragen. En dan, zonder verwachtingen, doelstellingen en plannen, blijkt zich een antwoord te onthullen. Ineens is daar helderheid over een kwestie. De lucht loopt uit de kwestie. Een gevoel van ruimte en lichtheid overheerst. Voor even.

Onze beoefening gaat om het scheppen van de juiste omstandigheden om dit proces van onthulling zonder hindernissen zijn gang te laten gaan. Het oefenen van aandacht, van het geduldig uithouden van pijn en andere ongemakken, leren opnieuw te kijken, het toelaten van gevoelens, niet forceren maar laten stromen. Alles is welkom en alles wat opkomt laten we ZO.

Martin Myoki Pol